Poszukiwanie odpowiedzi na zasadnicze pytanie – czy można nauczać inaczej? – doprowadziło nas do zasad edukacji Montessori, które są zgodne z głównymi założeniami neurodydaktyki.
Aktywność dziecka jest podstawą jego rozwoju i wychowania.
Maria Montessori – włoska lekarka i autorka spójnej koncepcji pedagogicznej – już około 100 lat temu, na początku XX wieku sformułowała tezy dotyczące rozwoju dziecka i optymalnych sposobów pracy z dziećmi, którymi wyprzedziła najnowsze wnioski podparte odkryciami neuronauk. Jej obserwacje potwierdza współczesna neurobiologia i oparta na dowodach nowoczesna pedagogika.
Dziecko, szczególnie w wieku przedszkolnym, jest naturalnie aktywne i ciekawe. System nauczania Montessori nie hamuje jego wrodzonej aktywności, lecz wykorzystuje ją do zdobywania wiedzy i praktycznych umiejętności. Dziecko pracuje według własnego tempa i możliwości, podejmując zadania, do których jest już gotowe, co pozwala mu rozwijać motywację wewnętrzną. To podejście daje dziecku prawo do dokonywania własnych wyborów w zakresie rodzaju, miejsca, czasu i formy pracy. Uczy samodzielności, planowania własnej aktywności, szacunku do powierzonych pomocy oraz funkcjonowania w sytuacji ograniczonych zasobów. Dziecko w toku podejmowanych działań nabywa umiejętność uczenia się wymienianą wśród kluczowych kompetencji, które powinny charakteryzować Europejczyka chcącego odnaleźć swoje miejsce na współczesnym rynku pracy. Rozwija indywidualne uzdolnienia i uczy się realnej oceny swoich umiejętności.
Bardzo ważne w metodzie Montessori jest otoczenie, w którym przebywa dziecko. Wspomaga ono harmonijny rozwój osobowości dziecka – sprawia, że czuje się ono szczęśliwe i radosne; szybko i chętnie się uczy. Respektuje kolejne fazy zainteresowań, związane z rozwojem dziecka. Wszystkie materiały są uporządkowane tematycznie i łatwo dostępne – umieszczone w zasięgu ręki dziecka. Dzięki temu dzieci zdobywają umiejętność przestrzegania zasad porządku i reguł w otoczeniu i swoim działaniu. Ponadto dzieci przebywają w grupach zróżnicowanych wiekowo, sprzyja to wymianie wzajemnych zdolności i umiejętności oraz uczy współpracować.
Nauczyciel jest pośrednikiem pomiędzy otoczeniem i dzieckiem, pomaga dziecku samodzielnie odkrywać rzeczywistość. Z szacunkiem i uwagą obserwuje postępy i trudności dziecka, indywidualnie wspiera je i prowadzi w procesie uczenia się i kształtowania umiejętności.
Nie bez znaczenia w pedagogice Montessori jest oryginalny zestaw pomocy dydaktycznych zwany materiałem Montessori. Cechuje go prostota, precyzja i estetyka wykonania, konstrukcja umożliwiająca samodzielną kontrolę błędów i logiczna spójność ogniw ciągów tematycznych.
Pomoce dydaktyczne uwzględniają zasadę stopniowania trudności i są dostosowane do potrzeb rozwojowych dziecka. Dzięki nim dzieci ćwiczą dokładność i wytrwałość przy wykonywaniu zadań oraz zdobywają szeroką wiedzę i umiejętności matematyczne, językowe, geograficzne i zakresu biologii.
Podsumowując – dlaczego Montessori?
-
- wszechstronnie rozwija u dzieci umiejętność współdziałania i postawy wzajemnej pomocy bez rywalizacji;
- wspiera spontaniczną i twórczą umiejętność uczenia się dzieci i zdobywania wiedzy;
- pomaga dzieciom w rozwijaniu ich indywidualnych cech osobowości, uzdolnień, samodzielności i wiary we własne siły;
- motywuje do utrzymania porządku w miejscu nauki i zabawy;
- uczy szacunku do pracy własnej oraz innych;
- kształci zamiłowanie do atmosfery ciszy, pracy indywidualnej i zbiorowej;
Poniżej prezentujemy dzień z życia przedszkolaka w zaprzyjaźnionej placówce Montessori w Krotoszynie, od której chętnie się uczymy.
